Η Gen Z —οι νέοι που γεννήθηκαν από το 1997 έως το 2012— είναι η πρώτη γενιά που μεγάλωσε εξολοκλήρου με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αν υπάρχει μία πλατφόρμα που έχει καθορίσει την αισθητική, τη γλώσσα, τις συνήθειες και την κουλτούρα αυτής της γενιάς, αυτή είναι αναμφισβήτητα το TikTok.
Πόσο ισχυρή είναι η επιρροή του TikTok στη Gen Z;
🔸 1. Χρήση σε καθημερινή βάση
Σύμφωνα με την Statista (2024), το 62% των χρηστών του TikTok παγκοσμίως ανήκει στη Gen Z.
Η μέση καθημερινή χρήση για τους Gen Zers ξεπερνά τα 95 λεπτά την ημέρα, με πάνω από 15 επισκέψεις ανά χρήστη.
🔸 2. Πηγή πληροφόρησης & ειδήσεων
Σε έρευνα του Reuters Institute (2023), περισσότεροι από το 40% των νέων 18-24 χρησιμοποιούν το TikTok όχι μόνο για ψυχαγωγία αλλά και για ενημέρωση.
Οι χρήστες επιλέγουν influencers, δημοσιογράφους ή δημιουργούς περιεχομένου που εξηγούν γεγονότα με άμεσο, σύντομο και οπτικά ελκυστικό τρόπο.
🔸 3. Διαμόρφωση απόψεων και αξιών
Έρευνα της McKinsey έδειξε ότι το TikTok επηρεάζει σημαντικά τις πολιτικές, κοινωνικές και καταναλωτικές στάσεις της Gen Z.
Εκστρατείες για θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η ισότητα των φύλων, το body positivity και η ψυχική υγεία αποκτούν τεράστια εμβέλεια.
Κατανάλωση & αγορές υπό την επήρεια του TikTok
Η δύναμη του #TikTokMadeMeBuyIt είναι χαρακτηριστική. Έρευνα της Morning Consult (2024) βρήκε ότι:
74% της Gen Z έχει αγοράσει κάτι επειδή το είδε στο TikTok.
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες είναι: καλλυντικά, τεχνολογία, ρούχα, τρόφιμα και είδη lifestyle.
Η «viral» επιτυχία προϊόντων μπορεί να εξαντλήσει αποθέματα σε λίγες ώρες, ανεξαρτήτως brand.
Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία
Θετικά:
Πολλοί δημιουργοί προάγουν αυτοεκτίμηση, ανοιχτή συζήτηση για την ψυχολογία και ψυχική ενδυνάμωση.
Το TikTok γίνεται «χώρος κοινότητας» για όσους νιώθουν περιθωριοποιημένοι.
Αρνητικά:
Έρευνα του American Psychological Association (2023) δείχνει ότι η υπερβολική χρήση TikTok συσχετίζεται με αυξημένο άγχος, σύγκριση, και χαμηλή αυτοπεποίθηση, κυρίως λόγω της πίεσης για εμφάνιση και «τέλεια» ζωή.
Η συνεχής έκθεση σε γρήγορο περιεχόμενο επηρεάζει την ικανότητα συγκέντρωσης και τη διάθεση.
Πολιτιστική επιρροή – γλώσσα, μόδα, trends
Η Gen Z μιλά διαφορετικά, ντύνεται διαφορετικά και αλληλεπιδρά με τρόπο που επηρεάζεται από τις «τάσεις» του TikTok:
Όροι όπως “rizz”, “delulu”, “main character energy” ή “quiet luxury” ξεκινούν από TikTok και διαχέονται στην παγκόσμια κουλτούρα.
Η πλατφόρμα ορίζει trends σε μόδα, μουσική, και ακόμη και καριέρες (π.χ. influencer marketing, microbusinesses, content creation).
Τελικά, ποιο είναι το αποτύπωμα του TikTok στη Gen Z;
-Ενδυναμώνει τους νέους, δίνοντάς τους φωνή, κοινότητα και επιρροή.
-Ανοίγει νέους ορίζοντες σε δημιουργικότητα, επιχειρηματικότητα και προσωπική έκφραση.
-Δημιουργεί κινδύνους για την ψυχική υγεία και την ικανότητα συγκέντρωσης.
-Η ισορροπία είναι το ζητούμενο: ούτε δαιμονοποίηση, ούτε εξιδανίκευση.
📌 Συμπέρασμα
Το TikTok είναι για τη Gen Z ό,τι ήταν η τηλεόραση για τις προηγούμενες γενιές: εργαλείο ενημέρωσης, ψυχαγωγίας, επιρροής και διαμόρφωσης ταυτότητας. Όμως, η ταχύτητα και η αμεσότητα του μέσου απαιτούν κριτική σκέψη και ψηφιακή παιδεία — τόσο από τους νέους όσο και από εκείνους που τους εκπαιδεύουν ή επικοινωνούν μαζί τους.
